خاتم کاری در اصفهان

سابقه خاتمدر اصفهان به دوره سلجوقیان می­رسد و آثاری از آن باقی مانده است که در بالا نمونه­ هایی ذکر گردید. این هنر به شیوه امروزی، قبل از صفویه و در عهد استیلای ایلخان مغول بر ایران و به دنبال پیدایش رابطه مستقیم بین ایران و چین، به ایران راه یافته است. اوج شکوفایی و تکامل این هنر در دروان صفویه بود. دراین دوران از گوشه و کنار ایران هنرمندان به اصفهان، پایتخت آن زمان آمدند و هنرهای فراموش‌شده این کشور ازنو پایه گذاری شد.

در دوره زنديه و به خصوص در زمان سلطنت کريم خان در اثر تشويق هنرمندان، تحولاتي در هنرهاي تزئيني ايران پديد آمد. بعدها در زمان قاجاریه به علت عدم توجه به هنرها، این هنر نیز همانند سایر هنرها از درجه اعتبار و اهمیت افتاد و استادان و هنرمندان این رشته دراین دوران در بدترین وسخت­ترین شرایط زندگی می‌کردند. بطور کلی، خاتم در زمان قاجار روبه تحلیل رفته ولی باز هم آثاری از آن به جا مانده است.

در ایران پیش از ظهور اسلام گونه­ای خاتم سازی رواج داشته و شیوه کار آن چنین بوده که از چوب یکرنگ، مکعب­هایی به اضلاع چهار میلی متر می­بریدند و با طرح­های گوناگون روی صفحه­ای نصب و میخکوب می­کردند و این شیوه تا چند قرن پس از اسلام هم متداول بوده است.

درسال ۱۳۰۷، اوایل دوران پهلوی، مدرسه صنایع مستظرفه به کوشش استاد محمد غفاری (کمال الملک) تأسیس شد و این هنرستان رونق و توسعه‌ای به هنرهای دستی کشور بخشید و پس ازآن کارگاه‌های خاتم‌ سازی و چند کارگاه دیگر در وزارت فرهنگ و هنر سابق تشکیل شد.مهم‌ترین مراکز خاتم ‌سازی درایران شیراز، اصفهان و تهران هستند که البته اکثر خاتم‌ سازان در تهران، اصفهانی یا شیرازی می­باشند.